Güncel Sayı

Cilt: 23 Sayı: 92, 8.10.2024

Yıl: 2024

Makaleler

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (e-ISSN: 1304-0278), Sosyal Bilimler alanında yapılan bilimsel müspet çalışmaları yayınlayarak bilim insanlarına sunmayı, bilime katkı sağlamayı amaçlar.

Bağımsız, çift taraflı kör hakem değerlendirmeli, açık erişimli ve çevrimiçi yayın yapan dergimiz için Türkçe ve İngilizce yazılmış akademik çalışmalar kabul edilir. Dergiye gönderilen çalışmaların daha önce yayımlanmış veya başka bir mecrada değerlendirme sürecinde olmaması gerekir. Yazım kurallarına ve dergi kapsamına uygun görülen çalışmalar alanında uzman iki hakeme bilimsel değerlendirme için gönderilir. Editör Kurulu, Committee on Publication Ethics (COPE) kriterlerine uyar ve hakemlerin yorumlarını dikkate alarak değerlendirme sürecini yürütür.

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Eğitim Bilimleri, İktisat, İşletme, Hukuk, Güzel Sanatlar, Sosyoloji, Tarih, Siyaset Bilimi, İletişim Bilimleri gibi alanları kapsamaktadır.

Makale Başvuruları
Orijinal, yayınlanmamış ve başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmayan, her bir yazar tarafından içeriği ve gönderimi onaylanmış yazılar değerlendirmeye kabul edilir.

Okur Kitlesi
Hedef okuyucu kitlesi; sosyal ve beşeri bilimler alanı ile meslek mensupları, uzmanlar, araştırmacılar, uzmanlık ve doktora öğrencileri yanı sıra bu alanla ilgili öğrencileridir. Sürekli mesleki gelişim ve araştırma kültürünün yaygınlaşmasına katkı sağlamayı hedefler.

Yayın Periyodu
Dergimiz, Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında olmak üzere yılda dört sayı olarak yayımlanır.

Telif Hakkı
Dergimizde yayımlanan çalışmaların telif hakları yazarlarına aittir. Yazarlar gönderdikleri fikri eserin dergimiz tarafından Creative Commons Atıf-GayrıTicari 4.0 Uluslararası (CC BY-NC 4.0) lisansı ile yayımlamasına izin verirler.

Yayım talebiyle dergiye gönderilen makaleler editör tarafından iki hakeme (çifr kör hakemlik) gönderilir. İhtiyaç olması halinde 3. veya 4. hakeme de gönderilebilir. ilgili alan editörü gönderilen makaleyi inceler. Yazım kurallarına uymayan çalışmalar düzeltilmesi amacıyla yazara geri gönderilebilir. Gönderilen makalelerin yayım süreci alan yoğunluğuna göre değişmektedir. Bununla beraber makalenin ilk teslim tarihinden sonra çıkacak ilk sayıda yayımlanması beklenmemelidir. Yayın kabul süreci ortalama 3 ay sürebilmektedir.

Dergide İntihal.net yazılımı kullanılarak benzerlik taraması yapılmaktadır. Ön kontrol aşamasında yapılan kontrollerde bu oranın en fazla %20 olması beklenir.

1-Dergiye gönderilen yazıların, daha önce yayınlanmamış veya bir başka dergiye yayın için teslim edilmemiş olmalıdır.

2-Yayımlanması için gönderilen çalışmaların, akademik yazım kurallarına uyularak ve Türkçe veya İngilizce dillerinden biri ile hazırlanmış olması gerekir.

3-Yayınlanan her türlü çalışmanın yayın hakkı yazarlara aittir.

4-Dergiye gönderilen yazılar, ilgili hakemler tarafından incelenip "yayımlanabilir" raporu verildikten ve editörün onayından geçtikten sonra yayın için sıraya alınır. 

5-Hakem yada editör tarafından düzeltme istenmeyen yazılar kontrol amacıyla da olsa yazara geri gönderilme zorunluluğu yoktur. Ancak yazarın kendisi düzeltme talebinde bulunabilir. 

6-Birden fazla yazarı olan makalelerde yazar isimlerinin eklenmesi, sıralaması, silinmesi veya yeniden düzenlenmesi önerilmemektedir. Bu tür bir talep; ancak makale yayına kabul edilmeden önce ve tüm yazarların onayı alındıktan sonra dergi editörünün tensibi ile yapılabilir. Sorumluluk makaleyi yükleyen yazara aittir.

7-İlgili editör gerekli gördüğü yazım düzeltmelerini kendisi yapabilir. Yine  Abstract ı yabancı dil editörü gerekli görmesi durumunda düzeltebilir.

8-Bilimsel çalışmalar ve ekleri (fotoğraf, şekil, tablo vs.), Word programında Times New Roman 12 punto 1 satır aralığı ile yazılmış olmalı (Öz ve Abstract 10 punto 1 satır aralığı, paragraf ilk satırı 0). Marj ayarları:üst 2.5cm, sol 2.5cm, sağ 2,5cm, alt 2,5 cm, paragraf ilk satırı 1,25 cm içeriden verilmeli, paragraflar arası aralık: önce 0 nk, sonra 6 nk. olmalıdır. Ana başlıklar önce 12nk, sonra 6nk, alt başlıklar önce ve sonra 6nk olmalı. Konu başlıkları numaralandırılmalı. Paragraflar arasında boş satır verilmemelidir.

9-Çalışmanın başına, en fazla 200 kelimeden oluşan Öz ve Anahtar Kelimeler (Türkçe) ile Abstract ve Keywords (İngilizce) konulmalıdır.  Makale sonunda; Araştırmacıların Katkı Oranı beyanı, varsa Destek ve Teşekkür Beyanı, Çatışma Beyanı verilebilir. 

10-Makalelerdeki dipnotlar, APA (American Psychological Association) veya klasik dipnot verme formatında hazırlanıp metin içerisinde verilecektir. Atıf yapılan tüm referanslar için eksiksiz bibliyografik bilgiler bulunmalıdır. Atıf yapılan tüm referanslar için latin alfabesi kullanılması önerilir(Bu, yapılan atıfın etki katsayısı için önemlidir). 

11- Makale Üst Veriye Öz, Abstract, Anahtar Kelimeler, Keywords ve Kaynakça eklenmelidir. *

12- Dergide yayınlanan yazılarda ileri sürülen görüşler yazarlarını bağlar. Yazıların bütün hukuki sorumluluğu yazarlarına aittir.

13-Dergide yayımlanan yazılar, kaynak gösterilmek şartı ile iktibas edilebilir. Dergiye atfın; yazar, makale adı, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (www.esosder.org), cilt, sayı, yıl biçiminde yapılması önerilir.

14-Yayımlanan yazılara telif ücreti ödenmez.

15-Gönderilecek bilimsel çalışmaların 20 sayfayı aşmaması önerilir.

16-Makale  tam metninde yazar bilgileri verilmemeli. Bu bilgiler Başlık Sayfasında(Makale künyesi) verilmeli. Çalışmada tamamlanmış bir tez çalışmasından yararlanılmışsa bu konudaki bilgi de makale künyesinde verilmeli, tam metinde verilmemelidir.

17- Gönderilecek çalışma aşağıdaki dosyalar ile birlikte yüklenmeli:

• Yazar isimsiz tam metin makale (dosya adı, yazar isimleri "ahmet-yilmaz.doc" gibi olmamalı, "esosder-tammetin.doc" yada "makale-tammetin.doc" gibi olabilir) *
• Makale künyesi (Makale ismi,   her bir yazar için; yazar ismi, unvanı, kurum bilgileri, eposta adresi, Orcid numarası ve etik kurul izni gerektiren yazılarda izinle ilgili bilgiler) * https://dergipark.org.tr/tr/journal/320/file-manager/31896/download 
Telif hakkı sözleşmesi *
• Etik kurulu raporu(bkz. https://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/policy ) 

18-Dergiye gönderilecek bilimsel çalışmalarda araştırma ve yayın etiğine uyum konusunda azami dikkat gösterilmelidir.

19- Her türlü iletişim için, info@esosder.org adresi kullanılabilir. https://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/policy 

20- Makale katkı payı ve diğer konular için Dergi Hakkında ve Sık Sorulan Sorulara bakınız.

21-Lütfen makalenizi göndermeden önce aşağıda verilen başlıklardaki hususların yapılıp yapılmadığını kontrol ediniz.

• Makale dergi yazım kurallarına göre hazırlandı mı?
• Öz/Abstract 200 kelimeden az mı? En az 3 en fazla 5 adet Anahtar Kelime/Keywords verildi mi?
• Makale Üst Veri (Öz, Abstract, Anahtar Kelimeler, Keywords ve Kaynakça) düzenlendi mi?
• Tam metin makale yazar isimsiz mi?
• Tam metin makale adı "tammetin-esosder.doc" gibi olmalı, dosya adında yazar ismi veya makale ismi olmamalı.
• Bilgisayarınızdaki yükleyeceğiniz makale dosyasına sağ tıkladığınızda açılan pencereden özellikler/ayrıntılar/yazarlar seçildiğinde yazar isminde boşluk verilmeli. Bu alanda yazar ismi olmamalı.
• Künye (başlık sayfası) verilen şablona göre mi? (Yazar unvan, çalıştığı kurum, eposta ve Orcid bilgileri mutlaka verilmeli)
• Telif hakkı sözleşmesi imzalanıp yüklendi mi?
• Sayfa sayısı 20-22 ile sınırlı mı?
• Çalışmada yöntem, bulgular gibi başlık var mı? (Özellikle araştırma makalelerinde zorunlu)
• Etik Kurul İzin belgesi yüklendi mi?
• Makale katkı payı yatırıldı mı?

Not: Makaleye DOI isteğinde bulunduktan sonra ilgili makalede; Karar değiştirilemeyecektir. Makale iade edilemeyecektir. Makale reddedilemeyecektir. Makale yazar tarafından geri çekilemeyecektir.

*BU KURALLARA UYGUN OLMAYAN MAKALELER DEĞERLENDİRMEYE ALINMAZ.

Yazarların Görev ve Sorumlulukları

Yazarlık ve Katkıda Bulunma
Yazarlık, çalışmanın konseptine, tasarımına, yürütülmesine veya yorumlanmasına önemli katkılarda bulunanlarla sınırlı olmalıdır. Önemli katkılarda bulunanların tümü ortak yazarlar olarak listelenmelidir. Çalışmaya örneğin dil düzenlemesi gibi çok az katkıda bulunanlar varsa bunların teşekkür bölümünde belirtilmeleri gerekir. Sorumlu yazar, tüm ortak yazarların makalenin son halini görüp onayladığından ve yayınlanmak üzere sunulmasını kabul ettiğinden emin olmalıdır. Yazarların, makalelerini göndermeden önce yazarların listesini ve sırasını dikkatlice gözden geçirmeleri ve orijinal gönderim sırasında kesin yazar listesini sağlamaları beklenir. Editör yalnızca istisnai durumlarda makale gönderildikten sonra yazarların eklenmesini, silinmesini veya yeniden düzenlenmesini dikkate alacaktır. Tüm yazarlar bu tür herhangi bir ekleme, çıkarma veya yeniden düzenlemeyi kabul etmelidir. Yazarlar eser için ortak sorumluluk alırlar.

Makale Yazımı
Orijinal araştırma makalesi kaleme alanlar, konuyu özgün bir şekilde ve nesnel bir tartışma ile ele almalıdır. Makale, başkalarının çalışmayı tekrarlamasına izin vermek için yeterli ayrıntı ve referansları içermelidir. Hileli veya bilerek yanlış beyanlar etik dışı davranış teşkil eder ve kabul edilemez.

Özgünlük
Yazar makalenin orijinal olduğu, daha önce başka bir yerde yayınlanmadığı ve başka bir yerde, başka bir dilde yayınlanmak üzere değerlendirmede olmadığı konusunda teminat sağlamalıdır.

Orijinal Kaynak Kullanımı ve Atıf Yapma
Yazarlar, tamamen özgün eserler yazdıklarından ve başkalarının eserlerini veya sözlerini kullanmışlarsa, bunun uygun şekilde alıntılandığından emin olmalıdır. Üçüncü taraflarla konuşma, yazışma veya tartışmalarda olduğu gibi özel olarak elde edilen bilgiler, kaynağın açık ve yazılı izni olmadan kullanılmamalıdır.

Veri Erişimi ve Muhafazası
Yazarlardan, editör incelemesi için makalelerini destekleyen araştırma verilerini sağlamaları ve/veya derginin açık veri gereksinimlerine uymaları istenebilir. Yazarlar, mümkünse, bu tür verilere kamu erişimi sağlamaya ve bu tür verileri yayınlandıktan sonra makul bir süre boyunca saklamaya hazır olmalıdır.

Çoklu ve Eşzamanlı Yayın
Bir yazar aynı araştırmayı içeren makalesini birden fazla dergisinde yayımlamamalıdır. Aynı makalenin aynı anda birden fazla dergiye gönderilmesi etik dışı davranıştır. Bir yazar, özet şeklinde yayınlanmış olması dışında, daha önce yayınlanmış bir makaleyi başka bir dergide değerlendirilmek üzere sunmamalıdır.

Anket ve Mülakata Dayanan Çalışmaların Yayını
Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için (etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir. Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin ilk/son sayfalarından birinde; olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.

Çıkar Çatışması
Kişinin yaptığı işte çelişkiye düşmesine yol açacak, objektifliğini önemli oranda bozabilecek veya herhangi bir kişi ya da kuruluş lehine adil olmayan avantaj sağlayabilecek herhangi finansal ya da diğer tür çıkarlardır. Araştırmanın yürütülmesi ve makalenin hazırlanması sürecinde alınan tüm mali destek kaynakları ve sponsorların çalışmadaki rolü açıklanmalıdır. Finansman kaynağı yoksa bu da belirtilmelidir. Açıklanması gereken olası çıkar çatışması örnekleri arasında danışmanlıklar, maaş alımı, hibeler yer alır. Potansiyel çıkar çatışmaları mümkün olan en erken aşamada açıklanmalıdır.

Hata Bildirimi
Bir yazar yayınlanmış çalışmasında önemli bir hata veya yanlışlık fark ettiğinde, derhal dergiye bildirimde bulunmalıdır. Editör tarafından gerekli görüldüğü takdirde makaleyi geri çekmek veya düzeltmek için işbirliği yapmak da yazarın yükümlülüğüdür. Editör veya yayıncı, yayınlanan bir çalışmanın hata içerdiğini üçüncü bir şahıstan öğrenirse, editöre bilgi vermek de dahil olmak üzere editörle işbirliği yapmak yazarın yükümlülüğüdür.

Görüntü Bütünlüğü
Bir görüntüde belirli bir özelliği geliştirmek, karartmak, taşımak, kaldırmak veya eklemek kabul edilemez. Yazarlar, dergi tarafından uygulanan grafik görseller için belirlenen politikaya uymalıdır.

Yayın Etiği İlkeleri
Yayın Etiği, daha yüksek editoryal işleme standartları oluşturmak için yazarlar, hakemler ve yayıncılar adına dürüstlük konusunda ısrar eden bir öz-düzenleme mekanizması olarak tanımlanabilir. Yayın için etik standartlar, yüksek kaliteli bilimsel yayınları, halkın bilimsel bulgulara güvenini ve insanların fikirlerine itibar edilmesini sağlamak için mevcuttur.
• Dürüst araştırmacılar, intihal yapmaz.
• Kaynakları hatalı belirtmez.
• Çürütemeyecekleri itirazları gizlemezler.
• Karşıt görüşleri çarpıtmazlar.
• Verileri yok etmez veya gizlemezler.

Hakemli çalışmalar, bilimsel yöntemi destekleyen ve hayata geçiren çalışmalardır. Bu noktada yayın sürecine dahil olan tüm tarafların (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere uyması büyük önem taşımaktadır. Dergimiz, araştırma ve yayın etiği konusunda ulusal ve uluslararası standartlara bağlıdır. Basın Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne uymaktadır. Dergimiz, Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ) ve Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) tarafından yayınlanan Uluslararası Etik Yayıncılık İlkeleri’ni benimsemiştir. Ayrıca Türkiye Editörler Çalıştayı Kararlarına da uymayı taahhüt eder.
Basın Kanunu (Ulusal Mevzuat)
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (Ulusal Mevzuat)
Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi (Ulusal Mevzuat)
Akademik Yayıncılıkta Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri (Uluslararası Kriterler)
Türkiye Editörler Çalıştayı Kararları (Ulusal Kriterler)

YAYIN ETİĞİ
Yazar(lar);
Bilimsel araştırma ve yazım aşamasında çalışmaya herhangi bir katkısı olmayan kişiler, yazar olarak gösterilmemelidir.
Aynı yayın birden fazla dergiye göndermemelidir. Yazar(lar)a, Lisansüstü tezlerden üretilen çalışmalarda Danışmanın ilk yazar olarak yer almaması (TR Dizin tarafından) tavsiye edilmektedir. Yazar(lar)a, Makale sonunda Araştırmacıların Katkı Oranı beyanı, varsa Destek ve Teşekkür Beyanı, Çatışma Beyanı verilmesi (TR Dizin tarafından) tavsiye edilmektedir. Yazar(lar), etik sayılmayan davranışlar olarak belirtilen sorumsuz yazarlık, korsanlık, uydurmacılık, çoklu yayın, bölerek yayınlama, taraflı kaynak, taraflı yayın, insan-hayvan etiğine aykırılık gibi durumlardan kaçınmalıdır. Yazar(lar), aday makalenin yazım aşamasında, dergide belirtilen atıf sistemine uygun hareket etmelidir. Yayınlanmamış veya sunulmamış çalışmalar kaynak olarak gösterilmemelidir. Herhangi bir çalışmanın tümü veya bir bölümü, izin alınmadan veya kaynak gösterilmeden (intihal) yayımlanamaz. Yazar(lar), -varsa- çalışmanın finansal kaynaklarını belirtmelidir. Makalenin etik hususlara ilişkin durumu ve etik kurul izinleri ilgili makalenin yöntemler bölümünde açıkça belirtilmelidir.

Editör(ler);
Hakemlere göndereceği tam metin makalede yazar(lar)ın isimlerinin olmamasına dikkat etmeli, yazar isimlerini hakemlere bildirmemelidir. Aday makalenin konusuna uygun en az iki hakem atamakla yükümlüdür. Çift Kör hakemlik sürecini dikkate alarak hakem(ler) ve sorumlu yazar arasındaki iletişimi sağlamalıdır. Hiçbir yazar ve hakem arasında ayrımcılık yapmadan ilişkilerini şeffaf ve objektif bir biçimde sürdürmelidir. Bulundukları konumu kendi bireysel ve akademik çıkarları doğrultusunda kullanmamalıdır. Ret verecekleri aday makaleler için açık ve ayrıntılı gerekçeler bildirmelidir.
Bilimsel araştırma, yayın ve hakem etiklerini de göz önünde bulundurmalıdır.

Hakem(ler);
Hakemler, mutlaka aday makalenin hitap ettiği alanlarda uzman kimseler olmalıdır.
Eleştirilerini objektif ve açık bir biçimde yapmalılar. Hakemler değerlendirecekleri çalışmanın yazar(ların)ın isimlerini öğrenme talebinde bulunmamalı, çalışma metinlerinin kişiye özel olduğu göz önünde bulundurularak üçüncü şahıslarla paylaşılmamalı. Değerlendirme sürecindeki aday makaleden kendi çalışmaları için bilgi aktarımı yapmamalı, herhangi bir akademik/kişisel çıkar gözetmemelidir.
Ret verecekleri aday makaleler için ret gerekçelerini açık ve ayrıntılı biçimde bildirmelidir.
Bilimsel araştırma ve yayın etiği kurallarını da göz önünde bulundurmalıdır. Hakemler değerlendirme raporuna mutlaka unvan ve isimlerini belirtmelidir.

ETİK İLKELER
Bilimsel Araştırma Etiği:

Etik kurulu raporu için şu hususlar dikkate alınmalıdır:
Sosyal bilimlerde yapılan araştırmalar için ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir. Makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir. Etik Kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir.

Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar şöyledir:
Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar. İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması, İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar, Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar. Ayrıca; başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi, Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi. Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar Etik Kurulu Raporu için bölgelerinde bulunan Etik Kurullara başvurabilirler.

Gönderilen çalışma için (çalışmanın kabul/ret şartına bağlı olmaksızın) katkı payı yatırılmalıdır. Katkı payı yatırılmayan makalelerin hakem süreci başlatılmaz. Reddedilen/Geri çekilen makaleler için yatırılan katkı payının 1/2'si iade edilir. Katkı payı; makale gönderim ücreti olup ayrıca yayın ücreti alınmaz. sekretarya, editör ve hakem ödemeleri ile domain, hosting(esosder.org, e-sosder.com) ve öğrenci bursu gibi masrafların karşılanması maksadıyla talep edilmektedir. Makale katkı payının yatırılacağı hesap numarası ve diğer bilgilere Gönderi Hazırlık Listesinden erişebilirsiniz (Lütfen dekont göndermeyiniz).

   21765     

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences), Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

ESBD Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences), Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilmiştir. Marka No:2011/119849.